تداوم منظر فرهنگی احیا و بازآفرینی یک باغ تاریخی

در فرانسه با پیشینۀ غنی باغسازی، باغ‌های تاریخی به عنوان عظیم‌ترین میراث فرهنگی بشر، بخش قابل توجه و مهمی را در میان سایت‌های تاریخی این کشور به خود اختصاص داده است. در 100 سال اخیر نظریات و رویکرد‌های متنوعی در برخورد با سایت‌های تاریخی مطرح شده و به لحاظ رویکردی و تکنیکی در احیای سایت‌های تاریخی تضارب و تشابه فراوانی از احیای حداقلی تا بازسازی حداکثری مورد توجه مسئولان و طراحان بوده است. در این میان در دهه‌های اخیر بحث مناظر فرهنگی و حفاظت از باغ‌های تاریخی بخش عمده‌ای از مباحث حفاظتی و احیای سایت‌ها و میراث‌های فرهنگی_ تاریخی را به خود اختصاص داده است. ایکوموس (ICOMOS)، کمیتۀ بین‌المللی ابنیه و سایت‌های تاریخی، 3 کنفرانس مهم منشور ونیز (1966)، منشور بورا (1981) و منشور فلورانس (1982) را در خصوص احیای محوطه‌های تاریخی برگزار کرد. در منشور فلورانس بحث احیای باغ‌های تاریخی مورد تأکید و توجه قرار گرفته است. این منشور، باغ‌های تاریخی را به عنوان یادبودهای تاریخی معرفی می‌کند و تمام ویژگی‌های طبیعی و فرهنگی را مورد توجه قرار می‌دهد. باغ‌های تاریخی بخشی از منظر فرهنگی هستند که در نتیجۀ همپوشانی و تعامل میان فرهنگ و طبیعت پدید می‌آیند، بنابراین در احیای آنها، تنها نگهداری و حفاظت از کالبد باغ به معنای تداوم ارزش‌های ناملموس منظر نیست و سبب از بین رفتن این ارزش‌های فرهنگی می‌شود. باغ‌ها به عنوان شاخص‌ترین مصداق منظر که در زمینه‌های مختلف فرهنگی و تاریخی نمودهای متفاوتی یافته‌اند، در هر زمینه مخاطب خاص خود را دارند و علاوه بر لایه‌های طبیعی و زیست‌محیطی دارای لایه‌های ارزشمند تاریخی و فرهنگی هستند، بنابراین نمی‌توان به احیای آنها در چهارچوبی محدود و با تبصره‌های مشخص پرداخت. این امر نیازمند رویکردی انعطاف‌پذیر است که معمار منظر با مطالعۀ منظر فرهنگی و تاریخی سایت و شناخت جنبه‌های مختلف شکل دهنده به منظر باغ در ابعاد مختلف، در کنار توجه به اصول و قواعد احیا و حفاظت به مرمت باغ بپردازد. این نوشتار تلاش می‌کند از ورای تحلیل و معرفی پارک ویلارسو (villarceaux)، رویکرد منظرین آلن پروو در برخورد با باغ تاریخی و احیای آن را مورد توجه قرار دهد.